All posts by Lenie

Februari: ijseend

Nog steeds zitten we regelmatig met koude, grijze dagen op een enkele zonnige dag na. Het voelt als een lange lange herfst en winter. Maar terwijl ik dit schrijf is het maart en warempel: de zon schijnt. Gelijk een heel ander beeld en gevoel!

Begin februari ben ik naar Harkstede gereden want daar was een ijseend aanwezig. Deze soort had ik al eens tijdens een vogelexcursie op Texel gezien door de telescoop van de excursieleider. Ook een foto gemaakt voor het bewijsplaatje, maar deze eend zat toen zo ver weg dat ‘ie amper te herkennen was. Dus dit was mijn kans om een betere foto te kunnen maken. De weersomstandigheden waren ook niet echt optimaal, maar er was gelukkig wel iets meer licht (lees: zon achter bewolking) dan de dag ervoor. En ik ben ook niet elke dag in de gelegenheid om te gaan twitchen,  dus soms moet ik dan gewoon gaan en maar zien wat het wordt. 

Toen ik op de locatie aankwam was er veel te zien wat betreft eenden, maar geen ijseend. Gelukkig zijn er bij dit soort bijzondere soorten meestal wel meer vogelaars ter plekke, in dit geval één, en hij wist mij te vertellen dat hij de ijseend al had gezien maar dat de eend was opgevlogen en even uit beeld was. In zo’n geval is het dan een kwestie van afwachten. Komt hij terug of niet? Soms kan het lang duren…

Maar toen, terwijl ik door de verrekijker naar een man brilduiker keek, vloog er iets door mijn beeld waarvan ik gelijk dacht”: hé dat kon de ijseend wel eens zijn. Op datzelfde moment kreeg ik een seintje van de andere vogelaar en dat bevestigde gelijk mijn vermoeden. Toen was het maar even en had ik de ijseend in de kijker. 

ijseend

Uiteraard komt zo’n vogel niet vlak voor je neus zitten, dat is logisch. Gelukkig zat ie wel op de eerste rij, vóór de vele smienten en krakeenden.

ijseend

Door flink inzoomen en op de computer nog weer wat croppen, ben ik uiteindelijk toch blij met het resultaat. Veel beter dan de foto die ik had. Dus missie geslaagd! En dan de vraag: wat is er zo bijzonder aan een ijseend? Op Waarneming.nl kun je dit over de ijseend lezen:

Status in Nederland

IJseenden broeden circumpolair, en overwinteren zeer talrijk in de Oostzee (enkele miljoenen exemplaren). Verder zuidelijk zijn IJseenden veel minder algemeen. IJseenden zijn in Nederland schaarse wintergasten, die vrijwel uitsluitend op zout water in de kustwateren worden waargenomen. Met enige regelmaat wordt een IJseend aangetroffen op zoet water in het binnenland, maar dit is zelden ver van zee. In de niet aan zee gelegen provincies is IJseend een grote zeldzaamheid.

De meeste vogels worden in Nederland waargenomen in de maanden oktober tot en met april. Gedurende de wintermaanden is met name de zeezijde van de Brouwersdam een goede plek om het uiterst fraaie winterkleed van deze eend te bewonderen. Een enkele maal blijft een vogel in de zomer hangen, waarbij het mogelijk is om het zomerkleed van de soort te aanschouwen. In 2019 werd een eerste broedgeval voor Nederland vastgesteld op de Marker Wadden (FL), dit paar heeft succesvol 4 jongen grootgebracht.

Verder zag ik in februari best veel wilde zwanen. Er zat een groep van in de twintig in de omgeving op verschillende locaties. Op een nat stuk landbouwgrond vermaakten ze zich ook wel met af en toe een modderbad: 

wilde zwaan

Een stel reigers ging elk hun eigen weg:

reigers

Helemaal achter in onze tuin heb ik een wildcamera. Daar zag ik weer eens een keep:

keep

Deze vogel lijkt veel op de bij ons bekende vink, de kepen bij ons zijn meest afkomstig uit Scandinavië en zien we alleen in de winterperiode. Ook een egel en een bosmuis kwamen op wildcamera voorbij.

In het Lofargebied zag ik een stel roodborsttapuiten. Dit keer zat het vrouwtje wat dichterbij en kon ik van haar een mooie foto maken:

roodborsttapuit

Geelgorzen vlogen op en in doken in het gras. En ineens kwam er eentje omhoog, mooi contrast dat geel met groen:

geelgors

Een groepje hazen zat bij elkaar, daarna renden ze rondjes en zaten ze weer bij elkaar, het is natuurlijk de rammeltijd:

hazen

En daar kwam alsnog het mannetje van de roodborsttapuiten poseren:

roodborsttapuit man

Januari: Niks bijzonders, of toch wel

We zijn inmiddels al bijna in de tweede week van februari. De tijd vliegt.
Begin januari zag ik een groep wilde zwanen. Het had ook gevroren en de plas was half bevroren maar daar hadden ze geen last van. Ik zag ze later overvliegen.

wilde zwanen

Een roodborsttapuit man genoot even van de zon:

roodborsttapuit

Even later zag ik een sperwer vrouw op kleine vogeltjes jagen. Als uitkijkpunt gebruikte ze daarna een stengel van een oude zonnebloem.

sperwer vrouw

Er werd op een gegeven moment een roodhalsgans gemeld. Ik wist dat er een hele grote groep ganzen zat, zowel kol- als toendrarietganzen. Later in die middag ben ik er nog even heen gereden maar helaas kon ik de roodhalsgans niet vinden tussen de honderden ganzen. Wel zag ik een paar buizerds ruzie maken:

ruziënde buizerds

Door de vorstperiode kwamen er blijkbaar veel muizen en mollen omhoog. Ik zag hele groepen reigers loeren op een dergelijke prooi.

reigers

Hier heeft een blauwe reiger waarschijnlijk een mol te pakken:

blauwe reiger met prooi

 Wat jammer is, is dat je vaak loslopende katten tegenkomt, zelfs in natuurgebieden. In onze tuin vind ik het ook erg smerig, loslopende katten uit de hele buurt die in je tuin poepen. Op de wildcamera heb ik wel eens vijf verschillende katten in één nacht in onze tuin gezien. 

kat jaagt op ganzen

In de vorstperiode zag ik ook een blauwe reiger op een stuk waar het water nog stroomde. Toen ik stopte met de auto vloog hij weg, maar ik had het raam open en hoorde een ijsvogel. Die zag ik achter de blauwe reiger aan vliegen. Ik dacht die komt vast terug, dus ben ik even blijven staan. Het duurde een paar minuten, maar daar was de ijsvogel weer! Wat een mazzeltje, het is zo’n mooie vogel om te zien. Ik zag hem (het is een mannetje) meerdere keren een visje vangen:

ijsvogel man met vis

Wat ook leuk is deze winter, is de invasie van grote barmsijzen. Dit zou zo om de tien-twaalf jaar gebeuren. Als vogels in het hoge noorden niet genoeg voedsel vinden dan komen ze vaker deze kant op. Deze vogels kunnen enorme afstanden afleggen. Je kunt ze treffen in groepen vinken, putters en andere sijzen. Ik zag ze vooral op en nabij elzenproppen, maar ook vaak op de grond:

grote barmsijs

grote barmsijs

Een week later waren we samen even op pad en zagen we een ijsvogelvrouwtje. Deze zat een eind weg, maar konden we toch even vastleggen. Heel mooi want wie weet heeft of krijgt ze een band met het mannetje in die buurt:

ijsvogel vrouw

Een paar dagen later zag ik een vrouw blauwe kiekendief aan het jagen:

blauwe kiekendief vrouw

Daarbij maakte ze allerlei capriolen:

blauwe kiekendief vrouw

In onze eigen tuin was weer eens een zwarte mees. Deze had ik al een paar jaar niet gezien. Daarom kan ie er best geweest zijn natuurlijk, dat weet je nooit. Maar nu zag ik ‘m op de camera en kon gauw wat foto’s maken. Hij deed zich tegoed aan de vetbollen:

zwarte mees

Vanuit mijn schuiltentje in de tuin kon ik later een gaai fotograferen:

gaai

Deze zijn erg schuw, maar gelukkig bleef ‘ie een poosje zitten. Tot slot nog een roodborst, die de boel altijd van een afstandje zit te observeren:

roodborst

Dit was mijn overzicht van januari.

Nieuwe soorten in 2023

Het is elk jaar afwachten of er de mogelijkheid is om een ‘nieuwe soort’ te scoren. En wonder boven wonder gebeurt dat nog steeds, gelukkig! Een paar heb ik hier al eerder getoond, maar voor het hele overzicht staan ze er even opnieuw bij:

Het begon dit jaar in februari met een Middelste bonte specht. Tijdens een excursie van Birdingholland hoorden en zagen we deze in Eelde.

middelste bonte specht

In april werd een mannetje witoogeend gespot in de Veenhuizerstukken in Stadskanaal. Gelukkig vond ik ‘m ook.

witoogeend

Eind april, ook in Stadskanaal, zat een sneeuwgans. Hier heb ik ook lang op gehoopt om deze nog eens te zien. Ook dat is gelukt:

sneeuwgans

Een paar dagen later kwam daar een draaihals bij:

draaihals

In mei waren we met de camper in Noorwegen. Daar zag ik voor het eerst een Noordse gele kwikstaart.  Deze vogels zijn tijdens de vogeltrek ook wel eens in ons land te zien, als ze van hun broedgebied in Scandinavië naar Afrika gaan om te overwinteren. De donkere kop van de mannetjes valt echt op. De lichtomstandigheden waren niet best toen ik deze foto maakte, maar het bewijsplaatje is gemaakt!

Noordse gele kwikstaart

Soms heb je echt vreselijk mazzel wanneer er een best zeldzaam vogeltje voor je neus in een struik gaat zitten. Op vogeleiland Runde waren wij eind mei aangekomen en na de lange zit ging ik even de benen strekken. Ik nam de camera mee zonder telelens maar met een kleine zoomlens omdat ik me even op de mossen die op de rotsen zaten wilde focussen. Maar er landde dus een bruin vogeltje in een struik vlak voor me en in een reflex maakte ik een foto. Gelijk balend omdat ik de telelens er niet op had. En slechts één foto kon maken want toen was het vogeltje weer gevlogen. Toen ik aan de hand van de kenmerken opzocht welke vogel het zou kunnen zijn, kwam ik uit op een bosgors. In óns land zeer zeldzaam maar ze broeden wel en Noorwegen en Zweden. Later troffen we een stel uit België en de man van het stel had mijn foto gezien op waarneming.nl. Toevallig had hij er ook naar gezocht want hij hóórde hem zingen maar zag ‘m niet. En zo samen konden we toch concluderen dat het echt om een bosgors ging. Een hele mooie waarneming!

Bosgors

In juni hoorde ik van een kennis over een locatie waar een buidelmees zou zitten. Deze soort is in ons land zeldzaam en locaties worden volledig afgeschermd op waarneming.nl. Maar zoals dat gaat hoor je soms toch via anderen of social media over een plek waar ze gezien zijn. Wij zijn er op een vroege zondagochtend naar op zoek gegaan en vonden na een tijdje inderdaad een buidelmees. Prachtige vogel!

Buidelmees

Tot slot, (alhoewel het jaar nog niet helemaal om is dus wie weet), zat er in oktober bij Wildervank een steppekievit. Deze was erg moeilijk te vinden maar gelukkig zijn er soms ook behulpzame vogelaars die even een aanwijzing geven als je ter plekke bent. Zoek maar eens één afwijkende kievit in een groep kieviten. Erg lastig, helemaal als ze opvliegen. Maar na een poosje speuren heb ik ook deze zeer zeldzame steppekievit gevonden.

Steppekievit

En hiermee heb ik 274 verschillende soorten vogels op de foto (en op mijn lijstje). Volgend jaar hoop ik daar nog echt wel wat aan toe te voegen. Bijvoorbeeld: een wespendief en een zwartkopmeeuw zijn soorten die nu hoog op mijn wensenlijst staan.  Dus wie weet…

Voor nu wens ik mijn volgers en lezers fijne Kerstdagen en een goed nieuw jaar. Wat er momenteel speelt in de wereld maar ook in de maatschappij om ons heen maakt alles wel deprimerend. Dus we blijven er lekker op uitgaan, in de buitenlucht en vogels kijken!

Vogelhut: ja of nee

Nadat ik in 2009 mijn eerste digitale spiegelreflexcamera kreeg ben ik intensiever gaan fotograferen. Via cursussen en daarna via een fotoclub heb ik mij meer en meer verdiept in de techniek en allerlei onderwerpen. Eigenlijk kwam natuurfotografie al snel bovendrijven als iets waar ik mij het liefst mee bezig hield. En de grootste voorkeur gaat inmiddels uit naar vogelfotografie. Gelijk ook één van de moeilijkere vormen van fotografie want je bent afhankelijk van verschillende omstandigheden om de juiste foto te kunnen maken.

ijsvogel

In het begin genoot ik zo van alle mooie foto’s die ik van anderen voorbij zag komen en ik kon mij niet voorstellen dat ik ooit zulke foto’s zou kunnen maken. Inmiddels geniet ik er van dat het mij af en toe wél lukt en daar ben ik stiekem best trots op.

Fotograferen betekent letterlijk ‘schrijven met licht’, maar het is een samenspel van licht gebruiken, juiste techniek toepassen en onderwerp kiezen. Daarbij is het in de natuur ook vaak geluk hebben dat je gewenste onderwerp aanwezig is, zich mooi laat zien en stil zit, maar ook het weer speelt natuurlijk een rol…

En als dit alles op het juiste moment samenvalt dan lukt het wel om een goede foto te maken.  Ik geniet er van als ik weer een voor mij ‘nieuwe soort’ op mijn lijst kan bijschrijven. Want ja, ik heb een lijst in Excel aangemaakt waarop ik dat sinds 2009 bijhoud. 

Inmiddels weet ik uit ervaring (klinkt eigenwijs maar zo bedoel ik het niet) dat het in de vrije natuur heel lastig is om een goede foto te maken die aan alle kanten klopt. Voor mijn eigen gevoel moet dat kloppen. Als er iets niet klopt dan gaat die foto de prullenbak in. Maar, alleen als ik er een betere van heb. Zo probeer ik steeds betere foto’s te bewaren en minder mooie foto’s ga ik verwijderen.  

Kiekkaaste

Wij ontdekten in de loop van de tijd dat er vogelhutten bestonden. Zowel vogelkijkhutten als fotohutten. Dat is dus niet hetzelfde. Vogelkijkhutten zijn gratis en openbaar, er is een website van, bijvoorbeeld  https://vogelkijkhut.nl. Fotohutten kun je huren, meestal voor een dag. Wij hebben dat regelmatig gedaan nadat we eerst vogelkijkhutten hebben bezocht. Een nadeel van een vogelkijkhut is voor ons dat het openbaar is, je hebt dus te maken met andere mensen. Dat hoeft niet altijd een nadeel te zijn, maar wij hebben een aantal keren ervaren dat het heel storend kan zijn. Vooral qua lawaai door veelvuldig (luid!) praten met elkaar en totaal geen begrip hebben voor anderen. Ook ervaar ik persoonlijk dat de kijkgaten in vogelkijkhutten soms óf veel te hoog óf veel te laag zitten. Dan kun je niet ontspannen kijken want je krijgt last van je houding. Dus dan hou je het niet lang vol. 

In een fotohut is het vaak veel comfortabeler. Er is bewust een plek gecreëerd zodat je goed zicht en licht hebt op de plek voor je waar je vogels kunt verwachten. Je standpunt is meestal lager dan bij een kijkhut en de afstand tot de vogels korter. Vaak bij een plasje of vijver, soms aangelegd en soms natuurlijk. Je zit comfortabel op een stoel, er is soms elektriciteit aanwezig en soms zelfs een toilet. Zo niet dan is het behelpen met een emmer.

weerspiegeling
weerspiegeling grote bonte specht voor een fotohut


Wat betreft de vogels die je aan kunt treffen, dat is natuurlijk altijd afwachten. Want vogels kunnen vliegen, zo zijn ze er en zo zijn ze weer weg. Je moet wel het geduld kunnen opbrengen om een dag, of een groot deel van een dag, daar te zitten. Het spreekt voor zich dat je voldoende drinken en eten bij je hebt. Je kunt in verband met verstoring niet altijd even de benen strekken in de omgeving, dan jaag je gegarandeerd de aanwezige vogels weg. 

Zo hebben wij inmiddels al een aantal keren een fotohut geboekt. De laatste keer was kortgeleden in Oranje, in het natuurgebied Diependal. Daar heb je een openbare vogelkijkhut, die kun je vrij bezoeken. Maar het Drents Landschap heeft onder die vrij te bezoeken hut een fotohut gemaakt. Die fotohut kun je boeken en dan heb je jouw eigen privé plekje. Een groot nadeel is hier dat de bezoekers van de vogelkijkhut dus boven je zitten en dat is soms heel erg lawaaierig. Zo hebben wij dat ‘s morgens ervaren. Er kwamen steeds groepjes mensen die luidruchtig met elkaar aan het praten waren. Echt irritant want in het gebied zijn ook kraanvogels en die zijn bijzonder storingsgevoelig. Ik snap ook werkelijk niet wat je in een vogelkijkhut doet als je toch maar alleen zit te kleppen met elkaar. Ga dan thuis bij elkaar op bezoek en val een ander er niet mee lastig. Overal hangen bordjes die je er op wijzen om stil te zijn en respect te hebben voor de natuur en elkaar. Maar dat wordt blijkbaar niet gelezen.  ‘s Middags was het gelukkig een stuk rustiger. 

koekoek
Koekoek man bij vogelkijkhut Diependal (2018)


Er zijn in onze woonomgeving op een half uur rijden ook verschillende fotohutten te boeken. Ik heb ze allemaal bezocht en vond dat in het begin heel leuk. Vooral toen ik net thuis kwam te zitten omdat ik volledig afgekeurd werd door gezondheidsproblemen. Het was heerlijk voor mij om lekker rustig een groot deel van een dag vogels te kijken en te fotograferen. Helaas is de commercie ook bij deze fotohutten toegeslagen en sindsdien kom ik daar niet meer. Er kwam steeds meer bij kijken, zoals het voeren van de vogels. Nou vind ik het voeren op zich niet zo’n probleem, dat doen we in de tuin ook. Maar speciaal voeren om roofvogels te lokken gaat mij te ver. Er worden dan dode dieren neergelegd als prooi. Alles voor de foto’s.

Verder worden soms lokgeluiden aangezet (word je horendol van als je steeds dezelfde geluiden voorbij hoort komen gedurende de dag) en zelfs kun je hutten boeken waar je de meest bijzondere vogels kunt fotograferen die je in de natuur niet zomaar tegenkomt. Zoals een hop, bijeneters en pestvogels. Net als in een dierentuin of vogelpark betaal je daarvoor dan ook een flink bedrag.  Je wordt in sommige gevallen verplicht om met anderen (veelal vreemden of je moet zelf al met een groep gaan) de hele dag stoeltje te wisselen. Dit gaat mij persoonlijk dan te ver, hier houd ik niet van. Ik wil privacy zo’n dag.  En het is duur, dat moet je er voor over hebben. 

Maar goed, ieder z’n smaak en keuze. Maar ik ben er mee gestopt. We gaan nog een enkele keer samen naar een fotohut als het zo uitkomt, maar het liefst zijn we gewoon in de vrije natuur. Altijd afwachten wat op je pad komt, maar vaak is het volop genieten.

Ik heb zo genoten toen ik pas, in de vrije natuur, voor het eerst een draaihals zag. Dat emotioneert mij gewoon, zo kan ik daar van genieten. Zo’n bijzondere vogel, gewoon in ons eigen Drenthe, vrij in de natuur. En daar zit ik dan vanuit de auto naar te kijken. Dat is zó genieten, onbeschrijfelijk. En vele malen mooier dan wanneer zo’n vogel in een soort volière voor je neus zit.

draaihals
Draaihals


Sinds 2006 heb ik dit blog in de lucht, een naslagwerk voor mijzelf. Ik heb een aantal vaste volgers die via een mail een bericht krijgen als ik een nieuw blog geplaatst heb. Daar komen wel leuke reacties op. 

In de afgelopen jaren is er veel social media bijgekomen en tegenwoordig fotografeert werkelijk iedereen. Dat wordt mede mogelijk gemaakt door de best goede camera’s die tegenwoordig in de smartphones zitten. En we delen alles met elkaar en hopen dat anderen ook mooi (‘vind ik leuk’) vinden wat wij zelf leuk vinden.

Maar is dat het belangrijkste? Is het belangrijk dat je foto’s goed scoren op social media? Dat je veel ‘likes’ krijgt? Voor mij niet. Het is leuk als anderen je foto’s ook waarderen en mooi vinden. Zeker, maar wat ik ook merk is dat heel veel likes worden uitgedeeld als jij ze zelf eerst hebt uitgedeeld. Aangezien ik niet de hele dag met mijn telefoon in de handen kan zitten om op bijvoorbeeld Instagram alles van anderen te liken wat voorbij komt, merk je ook dat je zelf niet veel likes krijgt. Ik heb het wel eens geprobeerd, zodra ik meer like bij anderen, krijg ik ook meer terug. 

Dus ik concludeer dat je geen like krijgt alleen vanwege je foto, maar ook als je ze zelf niet veel uitdeelt.

Het zegt mij daarom niet zo veel. Ik waardeer echt de likes van de mensen die mij volgen en mij kennen, zeker weten. En ik hoop dat ze het na het lezen van dit blog ook blijven doen ;-). Maar ik ben kritisch, ik weet het. Ik kan onmogelijk alles liken want ik vind oprecht lang niet alles leuk! Sorry maar dat is echt zo. Het zal niemand boeien wel of geen likes van mij te krijgen, dat weet ik, maar ik wil mij er ook niet zo mee bezig houden. Ik wil doen wat ik zelf mooi (of leuk) vind, en niet wat anderen vinden dat ik leuk moet vinden. Dit komt ook zeker weten mede door de beperking in het gebruik van mijn handen. Die plagen mij elke dag met pijn en dat frustreert erg. Want je handen gebruik je de hele dag bij alles wat je doet, let er maar eens op.

Dus dat betekent (verstandige) keuzes maken. En dat valt niet altijd mee. Maar gelukkig valt er nog veel te genieten en dat wil ik dan ook graag blijven doen!